Σε μερικές ασθενείς, πραγματοποιώντας μια βιοψία με κόπτουσα βελόνα (core biopsy) για την τη διερεύνηση μιας αλλοίωσης, αναδεικνύονται κάποιες βλάβες οι οποίες αν και είναι καλοήθεις αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης κακοήθειας στο μέλλον ή ακόμα και συνύπαρξης στους γύρω ιστούς. Αυτές οι αλλοιώσεις ονομάζονται ¨Παθήσεις υψηλού κινδύνου¨ και συχνά προβληματίζουν τους ειδικούς.
Οι ασθενείς μετά από μια τέτοια διάγνωση μπορεί να χρειαστούν μια χειρουργική (ανοιχτή) βιοψία ώστε να αφαιρεθεί ολόκληρη η βλάβη, να μπουν σε ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα ¨στενής¨ παρακολούθησης ή ακόμα και σε προφυλακτική αγωγή με ορμονοθεραπεία. Σε κάθε περίπτωση, οι γυναίκες πρέπει να είναι ενήμερες για τα πιθανά οφέλη της περαιτέρω αντιμετώπισης και να αποφασίσουν με τον θεράποντα ιατρό για το θεραπευτικό πλάνο που θα ακολουθήσουν.
Παθήσεις υψηλού κινδύνου είναι οι παρακάτω:
- ¨Άτυπη υπερπλασία των πόρων¨ (ADH)
Πρόκειται για μια καλοήθη πάθηση του μαστού, συνήθως με εικόνα διαταραχής της αρχιτεκτονικής του. Αν την ανακαλύψουμε σε ανοιχτή βιοψία (πλήρης αφαίρεση) δεν χρειάζεται περαιτέρω αντιμετώπιση, όμως αν βρεθεί σε διαδερμική βιοψία, προτείνεται εκτομή ή παρακολούθηση ανάλογα, φυσικά, και με το ιστορικό της ασθενούς.
- ¨Άτυπη λοβιακή υπερπλασία¨ (ALH)
Πρόκειται για λοβιακή νεοπλασία η οποία δεν έχει ιδιαίτερα απεικονιστικά ευρήματα και γι’ αυτό και αποτελεί, συνήθως, και τυχαίο εύρημα κατά τη λήψη βιοπτικού υλικού. Η ασθενής χρήζει στενής παρακολούθησης από ειδικό και μπορεί και να χρειαστεί χειρουργική εκτομή αν υπάρχει ατομικό ή/και οικογενειακό ιστορικό.
- ¨Λοβιακό καρκίνωμα in situ¨ (LCIS)
To LCIS για πολλά χρόνια αντιμετωπιζόταν ως καρκίνος του μαστού με ριζικές επεμβάσεις, συνήθως μαστεκτομή ή αμφοτερόπλευρη μαστεκτομή, λόγω της πολυεστιακότητας αλλά και του αυξημένου κινδύνου να παρουσιαστεί και στον άλλο μαστό. Πλέον το χαρακτηρίζουμε ως λοβιακή νεοπλασία και προτείνεται στενή παρακολούθηση ή και προφυλακτική λήψη ορμονοθεραπείας (ταμοξιφαίνη – ραλοξιφαίνη) για 5 έτη. Στην περίπτωση που βρεθεί σε βιοψία με κόπτουσα βελόνα (core biopsy), προτείνεται εκτομή της βλάβης ώστε να επιβεβαιωθεί ότι δεν υπάρχει κάποια κακοήθεια, ειδικά εάν πρόκειται για πλοιόμορφο LCIS. Γι’ αυτό το λόγο, υπάρχουν πολλές γυναίκες που επιλέγουν να υποβληθούν σε προφυλακτικές επεμβάσεις (υποδόρια μαστεκτομή με διατήρηση θηλής). Σε κάθε περίπτωση, οι ασθενείς επιβάλλεται να παρακολουθούνται από ειδικό ιατρό.
- ¨Επίπεδη επιθηλιακή υπερπλασία¨ (FEA)
Ανακαλύπτεται, συνήθως σε βιοψία μικροαποτιτανώσεων. Ενώ δεν είναι σίγουρο ότι αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο του μαστού, σ’ ένα μικρό ποσοστό μπορεί να συνυπάρχει με μη διηθητικό καρκίνο του μαστού (DCIS) ή σωληνώδες καρκίνωμα. Όταν ανακαλύπτεται σε διαδερμική βιοψία ,η εκτομή της βλάβης μπορεί να προταθεί από τον ειδικό.
- ¨Πολλαπλή θηλωμάτωση¨
Αν και τα μονήρη θηλώματα δεν αποτελούν λόγο ανησυχίας, η πολλαπλή θηλωμάτωση αυξάνει την πιθανότητα ανάπτυξης κακοήθειας. Χρήζουν χειρουργικής εκτομής.
- ¨Ακτινωτή ουλή¨
Πρόκειται για μια αλλοίωση με εικόνα που σχεδόν πάντα συγχέεται με τον καρκίνο του μαστού, λόγω της διαταραχής της αρχιτεκτονικής με ακτινωτές προσεκβολές, που προκαλει. Πρέπει πάντα να αφαιρείται.
- ¨Φυλλοειδές κυστεοσάρκωμα¨
Πρόκειται για έναν όγκο του μαστού ο οποίος αναπτύσσεται γρήγορα και ενίοτε έχει κακόηθες δυναμικό. Πρέπει να αφαιρείται σε υγιή όρια, διότι υποτροπιάζει συχνά.