Χημειοθεραπεία ορίζεται ως ένας συνδυασμός κυτταροτοξικών φαρμάκων που χορηγούνται στην ασθενή, συνήθως μετά το χειρουργείο, και σκοπό έχουν να καταστραφούν τα καρκινικά κύτταρα προστατεύοντάς την ασθενή από το να δημιουργηθούν ξανά στο μέλλον. Πρόκειται συνήθως για ενδοφλέβια αγωγή η οποία δρα σε ολόκληρο το σώμα με πλεονέκτημα ότι επιδρά και σε κύτταρα τα οποία μπορεί να έχουν απομακρυνθεί από την αρχική εστία (μεταστάσεις). Στο παρελθόν τα κριτήρια για την χορήγηση χημειοθεραπείας βασίζονταν, κυρίως, στο μέγεθος του όγκου και στις πιθανές λεμφαδενικές μεταστάσεις. Πλέον, έχουμε κατανοήσει καλύτερα τον καρκίνο του μαστού κι αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι γυναίκες να λαμβάνουν τις κατάλληλες θεραπείες. Σήμερα δίνουμε μεγαλύτερη σημασία στην βιολογική συμπεριφορά του όγκου, δηλαδή στην μοριακή του ταξινόμηση. Έτσι γνωρίζουμε ότι οι όγκοι πλούσιοι σε έκφραση HER2 , τριπλά αρνητικοί, υψηλού βαθμού κακοηθείας (grade 3), με διηθημένους λεμφαδένες και με υψηλό δείκτη πολλαπλασιασμού θα χρειαστούν χημειοθεραπεία.
Υπάρχουν, όμως, και περιπτώσεις που είναι αμφιλεγόμενο το κατά πόσο μία ασθενής θα επωφεληθεί από τη χημειοθεραπεία. Σ’ αυτήν την περίπτωση έρχονται να βοηθήσουν οι Μοριακές – Γονιδιακές Υπογραφές (Oncotype DX, Mammaprint και Blueprint , Endopredict). Έτσι μελετώντας μια σειρά γονιδίων μπορούμε να προσδιορίσουμε το όφελος που μπορεί να έχει η ασθενής από την χημειοθεραπεία.
Σε κάποιες ασθενείς ωστόσο η χημειοθεραπεία πρέπει να προηγείται του χειρουργείου. Πρόκειται για την λεγόμενη προεγχειρητική ή νέο-επικουρική (Neoadjuvant) χημειοθεραπεία . Ενδείξεις για προεγχειρητική χημειοθεραπεία είναι:
- Μεγάλοι όγκοι που επιθυμούμε να μικρύνουμε ώστε να σώσουμε τον μαστό
(σε αυτή την περίπτωση πρέπει πάντα να τοποθετούμε ένα clip στην περιοχή της βλάβης πριν το χειρουργείο ώστε στην περίπτωση που ο όγκος ανταποκριθεί στην θεραπεία και “εξαφανιστεί”, να γνωρίζουμε ακριβώς ποια περιοχή του μαστού θα χειρουργήσουμε)
- Όγκοι πάνω από 2 εκατοστά πλούσιοι σε έκφραση του HER2 ή τριπλά αρνητικοί (και σε αυτή την περίπτωση τοποθετούμε clip για τον ίδιο λόγο)
- Φλεγμονώδης καρκίνος του μαστού και όλοι οι τοπικά προχωρημένοι
- Μη εγχειρήσιμοι , λόγω μεγέθους , όγκοι
Οι χημειοθεραπείες διαρκούν συνήθως 5 με 6 μήνες και χορηγούνται σε κύκλους ανά 2 ή 3 εβδομάδες (ανάλογα με το σχήμα των φαρμάκων). Οι πιο συχνές παρενέργειες είναι : Αλωπεκία (απώλεια τριχών), μυελοτοξικότητα (πτώση λευκών , αιμοπεταλίων , αιματοκρίτη), ναυτία –εμετοί-διάρροιες, κόπωση-αδυναμία, νευροτοξικότητα , καρδιοτοξικότητα , ερεθισμός βλεννογόνων, διακοπή περιόδου , οστεοπόρωση κ.α.
